đang thực hiện dự án nhưng vì nguồn tài chính ít ỏi, họ phải tìm nguồn bổ sung từ các công ty nước ngoài đang đầu tư tại Việt Nam bằng hình thức hoạt động gây quỹ từ thiện. Một số NGO khác thiếu hụt tài chính đã phải
Hộp 4: Các hoạt động xã hội của các công ty
· Công ty dầu khí BP đầu tư ở Việt Nam, trong những năm qua đóng góp cho các chương trình an sinh xã hội, dự án phát triển, bảo vệ môi trường sinh thái ở các địa phương như dự án bảo vệ rừng quốc gia Cúc Phương, dự án giảm nhẹ thiên tai ở đồng bằng sông Cửu Long trị giá 5 triệu đôla Mỹ. Những đóng góp tích cực cho sự nghiệp phát triển kinh tế và xã hội ở Việt Nam của Công ty BP đã được Nhà nước Việt Nam đánh giá cao và tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba cho Công ty vào 7/2002.
· Công ty UNILEVER mới đây ký thỏa thuận với Hội bảo trợ trẻ em dự án giúp phẫu thuật mắt cho trẻ khiếm thị.
· Công ty Xi măng Hà Tiên trong 10 năm qua đã đóng góp khoảng 7 tỉ đồng ủng hộ cho công tác xã hội, như xây 88 nhà tình thương, 65 nhà tình nghĩa, tặng sổ tiết kiệm, ủng hộ nạn nhân chất độc màu da cam, giúp bệnh nhân nghèo mổ đục thủy tinh thể…
|
địa phương nghèo xây dựng trường học, bệnh viện, cấp nước sạch, xây nhà tình thương, cấp học bỗng, tài trợ cho các mái ấm, nhà mở, chương trình đem ánh sáng cho người mù, giải phẫu nụ cười, xe lăn cho người tàn tật v.v… giúp các đối tượng dễ bị tổn thương, cơ nhỡ. Các tổ chức xã hội lớn của TP. HCM như Hội bảo trợ bệnh nhân nghèo, Hội phụ nữ từ thiện, Hội bảo trợ người tàn tật và trẻ mồ côi, Quỹ vì người nghèo, Quỹ bảo trợ nạn nhân chất độc màu da cam, Quỹ khuyến học… đã tiếp nhận nhiều nguồn tài trợ về tài chính, hiện vật của các tổ chức NGO, các tổ chức nước ngoài, cá nhân người nước ngoài, Việtkiều để phục vụ cho các chương trình hoạtđộng xã hội giúp người nghèo, và các đối tượng xã hội yếu thế dễ bị tổn thương. Đây là nguồn lực rất phong phú, đa dạng cần kết hợp khai thác. Nhà nước cần thể chế hoá chính sách huy động các nguồn lực ngoài nhà nước,đồng thời quy định quản lý tài chính chặt chẽ nhằm góp phần nâng cao hiệu quả của chương trình an sinh xã hội.
- Trong hoạt động quản lý chiến lược mà hầu hết doanh nghiệp ở các nước phát triển rất coi trọng, có đạo đức kinh doanh và trách nghiệm xã hội, bởi lẽ doanh nghiệp muốn phát triển phải phụ thuộc vào môi trường bên ngoài và bên trong và phải thực hiện các quyđịnh, chuẩn mực khác để thương hiệu đạt tiêu chuẩn, chất lượng quốc tế về mặt xã hội và môi trường (Xem hộp 4).Việc thực hiện tốt chính sách xã hội ở chính quốc cũng như ở các nước mà công tyđầu tư còn là đảm bảo giúp cho sự tồn tại và phát triển lâu dài của công ty4. Hơn thế nữa, công tyđóng góp cho hoạt động nhân đạo sẽ được miễn giảm thuế, giá trị về đạo đức kinh doanh, uy tín thương hiệu công ty được nâng lên và công chúng biết đến công ty nhiều hơn thông qua các hoạt động xã hội từ thiện. Đây còn là một trong những tiêu chuẩn để thương hiệu công ty đạt tiêu chuẩn chất lượng ISO 14000, ISO 14001, SA 8000. Những ưu đãi về chính sách thuế dành cho công ty đóng góp cho hoạt động xã hội được quyđịnh cụ thể ở các nước phát triển.
Kiến nghị
ưở Việt Nam, trong quá trình hoàn chỉnh hệ thống chính sách tài chính, chính sách thuế, ta nên ghi nhận trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp bằng biện pháp cụ thể như ưu tiên, ưu đãi giảm thuế đối với phần đóng góp cho chương trình dự án hoạt động từ thiện, an sinh xã hội và phát triển.
- Ngành tài chính cần phối hợp với một số ngành hữu quan khác xây dựng chính sách và cơ chế đồng bộ nhằm khuyến khích các doanh nghiệp, cá nhân người nước ngoài, Việt kiều đang sinh sống và làm việc tại Việt Nam đóng góp tài chính cho các hoạt động an sinh xã hội.
-Hiện nay, Nhà nước chưa có quy định cụ thể đối với những NGO hoạt động theo phương thức gây quỹ từ các doanh nghiệp
điều kiện để tổ chức NGO được cấp phép hoạt động là phải có sẵn nguồn tài chính, việc quyên góp gây quỹ từ các công ty nước ngoài thì không được phép, nhưng lại chưa có văn bản quy định cụ thể. Thỉnh thoảng một số NGO vẫn tổ chức gây quỹ cho hoạt động xã hội nhưng phải phối hợp với cơ quan đối tác Việt Nam và phải xin phép Uỷ ban nhân dân thành phố. Trong thực tế, nhu cầu gây quỹ từ doanh nghiệp nước ngoài để phục vụ cho yêu cầu xã hội rất lớn, nhưng khả năng và kinh nghiệm về lĩnh vực này của phía Việt Nam còn rất hạn chế. Thiết nghĩ, ta có thể tận dụng năng lực này của các NGO để gây quỹ hoạtđộng, vấn đề là cần xây dựng chính sách, quy định rõ ràng về việc quản lý, sử dụng nguồn quỹ đáp ứng được mục đích yêu cầu xã hội.
*
* *
Tóm lại, cần phải có những nguyên tắc chỉđạo và hệ thống chính sách đúng đắn để đảm bảo việc phân bổ các nguồn ngân sách hợp lý cho phát triển kinh tế xã hội công bằng, bền vững, phát huy tối đa nội lực và tranh thủ ngoại lực góp phần thực hiện mục tiêu xóa đói giảm nghèo, an sinh xã hội, góp phần thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh./.